Ponad 550 wydarzeń w ciągu minionego roku i prawie 207 tysięcy odwiedzających – tak wygląda podsumowanie działalności Opery i Filharmonii Podlaskiej – Europejskiego Centrum Sztuki w Białymstoku w 2013 roku.
Kiedy przed rokiem Opera i Filharmonia Podlaska rozpoczynała życie,
wiele osób zadawało sobie pytanie,
czy zlokalizowanie tej instytucji właśnie w Białymstoku było pomysłem dobrym.
I czy nazwa Europejskie Centrum Sztuki nie jest nazwą na wyrost, świadczącą o przeroście ambicji.
Dziś już wiadomo, że to był strzał w dziesiątkę.
„Cud w operze”
Gazeta Wyborcza
„Traviata” G. Verdiego w reż. R. Skolmowskiego, „Upiór w operze” A. Lloyda Webbera w reż. W. Kępczyńskiego, „Pimpinone” G.Ph. Telemanna w reż. A. Korytkowskiej-Mazur, bajka muzyczna „Jaś i Małgosia” S. Kisielewskiego w reż. R. Skolmowskiego – to cztery znakomite, cieszące się uznaniem publiczności i krytyków, premiery Opery i Filharmonii Podlaskiej zrealizowane w 2013 roku.
Spośród czterech spektakli największym przebojem okazał się musical wszech czasów „Upiór w operze” A. Lloyda Webbera w reż. W. Kępczyńskiego. Widowisko (produkcja oryginalna TM ROMA) miało swoją premierę na deskach OiFP 24 maja 2013 roku. Od tego czasu zgromadziło na widowni 41 i pół tysiąca osób na 60-ciu spektaklach. Widzowie wykupili już także bilety na tegoroczne marcowe przedstawienia.
W 2013 roku Opera i Filharmonia Podlaska zainaugurowała działalność sceny kameralnej premierowym pokazem opery komicznej „Pimpinone” G.Ph. Telemanna w reż. A. Korytkowskiej-Mazur. Spektakl ten pokazywany był w barokowych wnętrzach Auli Magna Pałacu Branickich w Białymstoku oraz na Zamku w Łańcucie. Otworzył również nowy sezon artystyczny w Suwalskim Ośrodku Kultury.
20 grudnia 2013 roku odbyła się spektakularna premiera „Traviaty” G. Verdiego w reżyserii R. Skolmowskiego, uznawanej za najdoskonalsze dzieło kompozytora. Warto podkreślić, że premiera ta odbyła się z okazji – przypadających w 2013 roku – 200. rocznicy urodzin G. Verdiego i 160. rocznicy wystawienia „Traviaty”.
Ogromnym powodzeniem cieszyła się interaktywna bajka muzyczna „Jaś i Małgosia” S. Kisielewskiego w reż. R. Skolmowskiego. Spektakl został wykonany do tej pory aż 108 razy. Bawiło się i uczyło dzięki tej bajce ponad 10 tysięcy widzów. Warto dodać, że przedstawienie inaugurowało nowy sezon artystyczny w Internetowym Teatrze Telewizji Polskiej – dzięki temu bajkę mogło oglądać przez łącza internetowe ponad 32 tysięcy uczniów z całej Polski w 400 placówkach. „Jaś i Małgosia” zostały także zaprezentowane w Domu Kultury Polskiej w Wilnie. Dzięki przedsięwzięciu zrealizowanemu przy wsparciu Ministerstwa Spraw Zagranicznych w dniach 17-18 grudnia 2013 roku spektakl obejrzała grupa 1 400 dzieci z polskich szkół w Wilnie.
W 2013 roku Opera i Filharmonia Podlaska z powodzeniem prezentowała na swoich deskach premierowe spektakle nowej siedziby instytucji – uhonorowany licznymi nagrodami i uznany za najlepszy spektakl muzyczny 2012 roku – musical „Korczak” Ch. Williamsa oraz operę narodową „Straszny dwór” S. Moniuszki w reż. R. Skolmowskiego.
Instytucja prowadziła także aktywną działalność filharmoniczną. W 2013 roku odbyło się ponad 50 koncertów symfonicznych, oratoryjnych i kameralnych dla 17 i pół tysiąca melomanów. Trzeba szczególnie wyróżnić wśród nich: bezprecedensowe widowisko multimedialne „Messa da Requiem” G. Verdiego inaugurujące Rok Giuseppe Verdiego w OiFP-ECS, wykonanie monumentalnej III Symfonii „Kaddish” L. Bernsteina w ramach obchodów 70. rocznicy powstania w getcie białostockim oraz koncert z udziałem światowej sławy skrzypka Shlomo Mintza na zakończenie sezonu artystycznego 2012/2013. W minionym roku odbyło się ponadto nagranie utworu „Powiało na mnie morze snów” K. Pendereckiego pod kierownictwem W. Rajskiego (realizowane przez wytwórnię DUX) z udziałem Chóru i Orkiestry OiFP. W listopadzie 2013 roku Chór OiFP wystąpił także na uroczystym Festiwalu Krzysztofa Pendereckiego z okazji 80. rocznicy urodzin kompozytora (prof. V. Bielecka, kierownik Chóru OiFP otrzymała w 2013 roku nagrodę im. J. Kurczewskiego za wybitne osiągnięcia w dziedzinie chóralistyki i propagowanie muzyki polskiej). Rok 2013 zakończył w OiFP uroczysty koncert z okazji zakończenia prezydencji Republiki Litewskiej w Radzie Unii Europejskiej – koncert z udziałem Litewskiej Narodowej Orkiestry Symfonicznej pod batutą J. Domarkasa. W wydarzeniu wziął udział Lukas Geniušas, uznawany współcześnie za jednego z najwybitniejszych współczesnych pianistów.
Ważnym aspektem działalności Opery i Filharmonii Podlaskiej była i jest niezmiennie działalność edukacyjna. W ponad 200 wielopłaszczyznowych działaniach edukacyjnych zrealizowanych przez OiFP-ECS uczestniczyło prawie 33 tysiące dzieci i młodzieży. W 2013 roku odbywały się spektakle szkolne (12 i pół tysiąca widzów), lekcje muzyczne i historyczne (prawie 6.800 uczestników), a także wielotematyczne warsztaty edukacyjne (3.100 uczestników). Ogromnym powodzeniem cieszyły się Poniedziałki muzyczne i Otwarte Próby Generalne. W koncertach edukacyjnych wzięło udział prawie 4 tysiące młodych widzów. Instytucja zainicjowała także „Operę Młodych” – cykl koncertów organizowanych ze szkołami muzycznymi Białegostoku i regionu Podlasia oraz pokazy artystyczne i zajęcia edukacyjne prowadzone w Uniwersyteckim Dziecięcym Szpitalu Klinicznym w Białymstoku. W 2013 roku swoją działalność kontynuowało także Studio Baletowe powstałe ze wspólnej inicjatywy Dyrektora OiFP-ECS oraz Fundacji EDU PRO ARTE (głównym celem, który przyświeca tej inicjatywie jest jak najszersze upowszechnienie kultury tanecznej oraz zapewnienie dzieciom dostępu do edukacji muzycznej). W minionym roku projekt edukacyjny towarzyszący musicalowi „Korczak” Ch. Williamsa został uznany Wydarzeniem Historycznym 2012 Roku w konkursie Muzeum Historii Polski oraz portalu historia.org.pl. W październiku 2013 roku Roberto Skolmowski, Dyrektor Opery i Filharmonii Podlaskiej został uhonorowany Medalem Komisji Edukacji Narodowej „za szczególne zasługi dla oświaty i wychowania”.
W 2013 roku instytucja zaprezentowała w swojej siedzibie aż 14 wystaw, które zostały odwiedzone przez ponad 53 tysiące osób. Wśród nich znalazły się m.in. wystawa „Byliśmy tu ...” zrealizowana przez Muzeum Podlaskie we współpracy z Oddziałem Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku oraz Operą i Filharmonią Podlaską – Europejskim Centrum Sztuki ) oraz wystawa „…Rękopisy tu grzebię i sieję…” Pamięć Świata. Podziemne Archiwum Getta Warszawskiego przygotowana wspólnie z Żydowskim Instytutem Historycznym im. E. Ringelbluma w Warszawie.
W grudniu odbył się także wernisaż niezwykłej ekspozycji „Najlepsza sekretu zasłona. Wachlarze i inne cimelia ze zbiorów Muzeum Teatralnego w Warszawie”, inaugurując tym samym stałą współpracę między instytucjami. Wystawom organizowanym w siedzibie OiFP-ECS towarzyszyły warsztaty i zajęcia edukacyjne przygotowane przez wyspecjalizowanych edukatorów (wśród nich znalazł się m.in.projekt „Byliśmy, jesteśmy, będziemy” – interaktywne zajęcia edukacyjne poświęcone życiu i Zagładzie białostockich Żydów w czasie II wojny światowej, przygotowane przez Operę i Filharmonię Podlaską – Europejskie Centrum Sztuki w Białymstoku, Polskie Radio Białystok oraz Żydowski Instytut Historyczny im. E. Ringelbluma).
W ubiegłym roku instytucja zainaugurowała Festiwal im. Jana Tarasiewicza – zapomnianego białoruskiego kompozytora i pedagoga, nauczyciela Maestro Jerzego Maksymiuka, honorowego dyrygenta OiFP). Pełen Amfiteatr widzów z całego kraju zgromadziła w czerwcu 2013 roku 2. edycja Halfway Festival. Blisko ludzi, blisko muzyki – to hasło oddaje ducha tego kameralnego festiwalu.
To wydarzenie, dzięki któremu w połowie drogi spotykają się artyści z Zachodu i Wschodu, songwriterzy i muzycy reprezentujący folk, artyści znani, ale także i tacy, których sława jeszcze do Polski nie dotarła. W 2013 roku na festiwalowej scenie prezentowali się następujący wykonawcy: Emilíana Torrini (IS), Local Natives (USA), SoKo (FR/USA), Sivert Høyem (NO), Sóley (IS), Under Byen (DK), Anna von Hausswolff (SE), Gin Ga (AUT), Markas Palubenka (LT), HandmadE (BY), Domowe Melodie (PL), Bobby The Unicorn (PL), Wilhelm Jerusalem (PL). Koncertom towarzyszył „Festiwal z natury” – cykl wykładów, warsztatów, prezentacji oraz innych aktywności promujących proekologiczny styl życia.
W 2013 roku odbywały się także kameralne spotkania z Artystami występującymi na deskach instytucji w ramach nowego cyklu „Spotkania z Gwiazdami” (gośćmi prowadzącego spotkania Wojciecha Koronkiewicza, dziennikarza, felietonisty, filmowca i artysty byli m.in. znakomity skrzypek Piotr Pławner oraz Tomasz Steciuk i Damian Aleksander – odtwórcy głównych ról w musicalach: „Korczak” Ch. Williamsa i „Upiór w operze” A. Lloyda Webbera).
W 2013 roku swoją wierną publiczność miały również wydarzenia takie jak: Kino Letnie, prezentujące arcydzieła światowej kinematografii (pierwsza i druga edycja KINA LETNIEGO podbiła serca białostockich widzów, w pokazach filmowych uczestniczyło ponad dwa i pół tysiąca widzów), spotkania w ramach cyklu „Ogrody Sztuki – spotkania z filozofią, spotkania z poezją” połączone
z kursami mistrzowskimi pod kierunkiem zaproszonych gości (m.in. z udziałem E. Lipskiej), Klub Podróżnika czy „Tuzin. Niemaŭla – wydanie i promocja białoruskiej kinematografii lat 20-tych”, współfinansowane przez Departament Dyplomacji Publicznej i Kulturalnej Ministerstwa Spraw Zagranicznych w ramach konkursu „Wspólne działania polsko-białoruskie”.
Nowy Impresariat Muzyczny OiFP przygotował dla swojej publiczności aż 14 koncertów. Wśród zaproszonych gwiazd znaleźli się m.in. Urszula Dudziak, Maria Peszek, Smolik, Maciej Maleńczuk, Grzegorz Turnau, Leszek Możdżer (koncert Artysty z udziałem Larsa Danielssona, Zohara Fresco mający miejsce 20 listopada i promujący płytę POLSKA został zarejestrowany przez TVP).
Komplementarną część działalności OiFP-ECS stanowiły inicjatywy społeczne. Wśród szczególnie cennych działań instytucji znalazły się w minionym roku m.in. wystawy (Podlaskie Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom z Porażeniem Mózgowym „Jasny Cel"), koncerty charytatywne (Fundacja „Białystok Ojcu Świętemu”, Stowarzyszenie DROGA), okolicznościowe zbiórki darów (Szlachetna Paczka), gale społeczno-kulturalne (Gala Międzynarodowego Dnia Wolontariusza, Stowarzyszenie „My dla Innych”) oraz liczne akcje, takie jak: inauguracja 2. Białostockiego Tygodnia Czytania Dzieciom, odwiedziny Artystów OiFP w szpitalach, domach opieki, hospicjach i spotkania z tymi, którzy do siedziby OiFP-ECS sami nie mogliby dotrzeć, pogadanki historyczne i transmisje fragmentów spektakli czy organizacja mobilnego punktu poboru krwi z okazji 1. urodzin instytucji.
Opera i Filharmonia Podlaska znalazła się w gronie dziesięciu najlepszych produktów turystycznych regionu. Konkurs organizowała Podlaska Regionalna Organizacja Turystyczna. W kwietniu instytucja uhonorowana została także tytułem Podlaskiej Marki Roku.
*
Rok 2014 będzie rokiem jubileuszowym – Orkiestra Opery i Filharmonii Podlaskiej świętuje bowiem 60. rocznicę swojej działalności. Jesienią br. planowana jest premiera opery „Czarodziejski flet” W.A. Mozarta na deskach Dużej Sceny OiFP-ECS. Powraca koncepcja wystawienia musicalu z muzyką Jerry'ego Bocka „Skrzypek na dachu”. W styczniu 2014 roku rozpocznie się cykl koncertów pod hasłem „Jesteśmy stąd”, podczas których zaprezentują się znakomici artyści związani z Białymstokiem i regionem Podlasia. Kontynuowane będą także liczne działania edukacyjne. Szereg wydarzeń połączy hasło „Natura” – będzie to wspólna inicjatywa realizowana przez instytucję wspólnie z parkami narodowymi i Lasami Państwowymi. W dniach 27-29 czerwca 2014 roku odbędzie się kolejna edycja Halfway Festival.
W najbliższym czasie, już 18 stycznia 2014 roku odbędzie się pierwsze tegoroczne spotkanie w ramach cyklu „Opera Młodych”. Dnia 10 stycznia zaplanowany został pierwszy koncert symfoniczny przy ul. Podleśnej 2 – wystąpi Zespół Muzyki Dawnej Opery i Filharmonii Podlaskiej CONSORT 415, gościnnie wystąpią Tomasz Ślusarczyk – trąbka i Marcin Liweń – kontratenor oraz solistki OiFP: Anna Wolfinger – sopran i Joanna Motulewicz – mezzosopran. W programie muzyka wczesnego i późnego baroku. Ponadto, 8 stycznia 2014 roku pokazem „Świątecznej przygody Jasia i Małgosi”, interaktywnej bajki muzycznej w reż. R. Skolmowskiego, zostanie zainaugurowana nowa scena Opery i Filharmonii Podlaskiej.